DÜNYANIN EN YAŞLI DENİZCİLERİ: DENİZ KAPLUMBAĞALARI

DÜNYANIN EN YAŞLI DENİZCİLERİ: DENİZ KAPLUMBAĞALARI

Yaklaşık 110 milyon yıldır denizleri mesken tutuyor.

Dünya denizlerinde yedi farklı türü bulunan deniz kaplumbağalarının iki türü Akdeniz Havzası’nda yuvalıyor.

Uzun yaşam, üretkenlik ve dayanıklılığın sembolü olan, yaşamlarının büyük kısmını kıtalararası denizlerde geçiren yeşil deniz kaplumbağası (Chelonia mydas) ve iri başlı deniz kaplumbağası (Caretta caretta), yuva yapmak için Türkiye sahillerine geliyor. Ülkemiz, bu iki türün Akdeniz'deki en önemli yuvalama alanları arasında yer alıyor.

Yeşil deniz kaplumbağası (Chelonia mydas) ve iri başlı deniz kaplumbağası (Caretta caretta), her yıl Mayıs – Ağustos ayları arasında kıyılarımıza yumurtalarını bırakırken deri sırtlı deniz kaplumbağası (Dermochelys coriacea) ise Akdeniz’de yuvalama yapmasa da kıyılarımızdan geçiyor.

İri başlı deniz kaplumbağası için Akdeniz'deki en önemli yuvalama alanları Türkiye ve Yunanistan; yeşil deniz kaplumbağası için ise Türkiye ve Kıbrıs. Yeşil deniz kaplumbağalarının %50’sinden fazlası yumurtalarını Türkiye kıyılarına bırakıyor.

Mersin, Adana ve Hatay kıyıları, yeşil deniz kaplumbağaları için kritik yuvalama kumsalları. WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) olarak, 20 yıldır Adana Akyatan’da bu mucizevi döngünün bir parçası olduğumuz için mutlu ve gururluyuz.

Yeşil Deniz Kaplumbağaları Neden Önemli?

Sürüngenler ailesinin bir üyesi olan yeşil deniz kaplumbağaları:

Deniz çayırlarını biçerek sağlıklı büyümelerini destekler; bu da denizlerin oksijen üretimine ve karbon depolanmasına katkı sağlar.

Onlar sayesinde sağlıklı kalan deniz çayırları, birçok deniz canlısı için yaşam alanı oluşturur.

Kumsallara yuva yaptıklarında, yumurta kabukları gibi geride bıraktıkları besin maddeleri, kumun verimliliğini artırarak kıyı ekosistemlerini destekler.

Denizlerdeki besin zincirinin dengelenmesine yardımcı olurken bu sayede deniz ekosisteminin sağlıklı kalmasını sağlar.

Tehditler

Ergin dişi deniz kaplumbağaları, yuvalamak için kumsala çıktıkları her seferde ortalama 100 –150 yumurta bırakır.

Yumurtadan 45 - 60 gün sonra çıkan yavrular, genellikle gece ya da gün doğumunda kumdan çıkar ve ufuk aydınlığına yönelerek denize ulaşmaya çalışır. Ancak kıyı yapılaşması ve kumsal arkasındaki yapay ışıklar, yavruların yönünü şaşırmasına ve ölmesine neden olabilir.

Kıyıya atılmış plastik şişeler, poşetler ve diğer çöpler, yavruların denize ulaşmasını zorlaştırır. Bu tür fiziksel engeller, yavruların yönünü şaşırmasına veya yorulup denize ulaşamamasına yol açabilir.

Plastik atıklar ayrıca ışığı yansıtarak yavruların deniz yerine karaya, yollara veya yerleşim yerlerine yönelmesine neden olabilir.

Sahillerdeki ip, ağ parçaları ve benzeri atıklar, yavruların bacaklarına veya vücutlarına dolanarak onların hareket kabiliyetini kısıtlayabilir, hatta tamamen engelleyebilir.

Deniz kaplumbağaları için bir diğer tehdit de iklim değişikliği. Yuva sıcaklıklarının artması sonucu kum sıcaklığının 30°C’nin üzerine çıkması, yavrular arasında dişi oranının artmasına ve popülasyon dengesinin bozulmasına yol açabilir. Ayrıca deniz seviyesinin yükselmesi, kıyıdaki yuvaların sular altında kalma riskini artırır.

Tüm bu tehditlerin yanı sıra, yumurtalar ve yavrular, doğada birçok avcının (yengeç, çakal, deniz kuşları, büyük balıklar gibi) besin kaynağıdır. Bu nedenle, bırakılan her bin yumurtadan yalnızca bir ya da ikisi erişkinliğe ulaşabilir.

Denizlerdeki Tehditler

Denize ulaşabilen yavruları, erişkinliğe kadar süren 15–20 yıllık uzun ve zorlu bir yaşam yolculuğu bekler. Ancak deniz kaplumbağaları, denizlerde de birçok tehditle karşı karşıya kalır:

Deniz kaplumbağaları, plastik torbaları ve atıkları denizanası sanarak yiyebilir. Bu durum, sindirim sistemlerine zarar vererek ölümcül sonuçlara yol açabilir.

Deniz kaplumbağaları nefes almak için düzenli olarak su yüzeyine çıkar. Ancak balıkçılık faaliyetleri sırasında hedef dışı ağlara ya da diğer av araçlarına takılmaları ve yüzeye çıkamamaları boğulmaları ile sonuçlanır.

Deniz kaplumbağalarının avlanması ve ticareti, Türkiye’de ve birçok ülkede yasak olmasına rağmen, tür bazı bölgelerde etleri, yumurtaları ve kabukları için hâlâ yasa dışı olarak avlanmakta.

Kaynak : WWF